ΕΝΑΝΤΙΑ ΣΤΗΣ ΦΥΣΗΣ ΤΗΝ ΛΕΗΛΑΣΙΑ - ΑΓΩΝΑΣ ΓΙΑ ΤΗΝ ΓΗ ΚΑΙ ΤΗΝ ΕΛΕΥΘΕΡΙΑ

Τετάρτη 20 Οκτωβρίου 2010

Η Κουλτούρα της κατσαρόλας


Μέσα σε περίπου μισό αιώνα περάσαμε λοιπόν από την κουλτούρα της “αθωότητας” στην κουλτούρα της αμφισβήτησης, μετά στην κουλτούρα της ρεμούλας (made by PASOK) για να καταλήξουμε στην κουλτούρα της κατσαρόλας… Μαγειρέματα παντού! Στην τηλεόραση, στα περιοδικά, στο internet, στις παρέες, στις συζητήσεις. Νομίζεις ξαφνικά πως η Ελλάδα δεν διέρχεται την πιο βαθιά μεταπολιτευτική κρίση, πως οι Έλληνες δεν έχουν σοβαρά προβλήματα (κάποιοι ακόμα και επιβίωσης) και όλοι το ‘χουν ρίξει στο γκουρμέ.
Το φαγητό συνδέεται με την ευημερία θα υποστηρίξει κάποιος. Ναι, αρκεί να γίνει κατανοητό πως εννοείται η ευημερία. Σε ποιες αξίες δίνεις προτεραιότητα. Γιατί αν πεις πως στην Ελλάδα σήμερα έχουμε ευημερία επειδή υπάρχει η digea, το iphone, το carefour και τα everest κάνεις προφανώς λάθος.

Ακούω επίσης συχνά πως η μαγειρική είναι τέχνη. Η μαγειρική λοιπόν ΔΕΝ είναι τέχνη όπως ΔΕΝ είναι τέχνη κι η μαλακία*. Γιατί αν η μαγειρική είναι τέχνη επειδή απευθύνεται στο συγκινησιακό τότε και η μαλακία είναι τέχνη μιας και αυτή απευθύνεται στο συγκινησιακό ασχέτως αν καλλιτέχνης και κοινό ταυτίζονται (πράγμα που πολλάκις βέβαια συμβαίνει και στην περίπτωση της μαγειρικής).
Δεν πρόκειται να μπω όμως σε περισπούδαστες αναλύσεις περί τέχνης, γιατί ούτε σε θέση είμαι να τις κάνω, ούτε και νομίζω πως θα βγάλουμε άκρη μιας και ο περί τέχνης ορισμός μοιάζει με τον τετραγωνισμό του κύκλου με κανόνα και διαβήτη. Μια ασφαλής πάντως παρατήρηση είναι πως όσο γεμίζει το στομάχι τόσο αδειάζει το μυαλό (η απόδειξη εδώ). Αυτό βέβαια δεν σημαίνει πως ο κόσμος πρέπει να πεινάει για ανυψωθεί το πνευματικό του επίπεδο. Το καλό φαγητό σίγουρα συμβάλει στην σωστή ανάπτυξη του ατόμου, δεν μπορεί να αποτελεί όμως αξία σε μια κοινωνία.
Καταλαβαίνω ότι η μαγειρική μπορεί να είναι μια ευχάριστη, δημιουργική και ενίοτε προσοδοφόρα απασχόληση αλλά ως εδώ. Είναι απλά μια απασχόληση, ένα χόμπι, ένα επάγγελμα και η αναγωγή της σε υψηλή τέχνη ενεργοποιεί την ανοησία “όλα είναι τέχνη”. Η… στενή σχέση με τα τρόφιμα, είτε τα πηδάς (θυμάστε το κύριο με το καρπούζι;), είτε τα μαγειρεύεις, δεν σε καθιστά καλλιτέχνη.
Αν θέλω να δω αληθινή τέχνη θα πάω στην πινακοθήκη και όχι στο τάδε εστιατόριο για να παρατηρήσω πως ο σεφ διατάσει τα ραπανάκια και τον μαϊντανό μέσα στο τεράστιο τετράγωνο πιάτο, ή πως μπερδεύει το γλυκό και το ξινό με το αλμυρό και το πικρό και εν τέλει τα δικά του τα μπούτια και το δικό μας κέντρο των αισθήσεων.
Η προσωπική μου άποψη είναι πως το φαγητό πρέπει να είναι απλό. Φρέσκο, καλομαγειρεμένο, γευστικό και -το ξαναλέω- απλό. Λίγες και “γεμάτες” γεύσεις που σου προσφέρουν απόλαυση και αποτελούν την αφορμή για να βρεθούν οι άνθρωποι γύρω από ένα τραπέζι και όχι το κεντρικό θέμα του τραπεζιού. Όλες οι λεγόμενες κλασικές, παραδοσιακές συνταγές, οι διατροφικές συνήθειες καλύτερα, διαμορφώθηκαν μέσα στους αιώνες με βάση το κλίμα (κυρίως) και τις κοινωνικές συνθήκες και μεταφέρουν από μόνες τους τεράστια γνώση και εμπειρία. Δεν ήταν δηλαδή οι πρόγονοί μας μαλάκες που διαχρονικά δεν έβαζαν ροδάκινο και ανανά στο κρέας και εσύ ο μάγκας, ο υπερβατικός καλλιτέχνης, ο πρωτοπόρος σεφ που το “ανακάλυψες”. Οι Κινέζοι μαγειρεύουν έτσι για κάποιο λόγο, το ίδιο και οι Μεξικάνοι, οι Νορβηγοί, οι Άραβες. Το copy/paste στην μαγειρική δεν λειτουργεί. Η έθνικ κουζίνα είναι το ίδιο κακή με την έθνικ μουσική.
Η κάθε αγγελοκρουσμένη λοιπόν νοικοκυρά καλά θα κάνει να αφήσει τις Βέφες, τους Μαμαλάκηδες, και τα master chef, να κλείσει την τηλεόραση και να ανοίξει κάνα βιβλίο να ξεστραβωθεί. Κι όσο για το φαγητό να είναι σίγουρη πως ένα καλοφτιαγμένο κοτόπουλο με πατάτες στο φούρνο και στα παιδιά της θα αρέσει πιο πολύ και καλύτερα θα τα θρέψει και πιο υγιεινό θα ‘ναι από όλες τις αθλιότητες που ξεσηκώνει από την τηλεόραση και τα περιοδικά. Σαφώς και μπορεί να είναι δημιουργική στην κουζίνα της, να δοκιμάζει καινούργιες συνταγές αλλά αυτό από το να την δει καλλιτέχνης απέχει παρασάγγας.
Αλίμονο στην κοινωνία που ως καλλιτεχνικά πρότυπα έχει μάγειρες, τραγουδιστές, τηλεοπτικούς αστέρες και μόδιστρους.
H ένσταση κάποιων ότι η μαλακία μπορεί να μην είναι τέχνη αλλά την έχουμε ανάγει σε τέχνη οι Έλληνες γίνεται εκ των προτέρων δεκτή.

Δεν υπάρχουν σχόλια: